| Vervalste producten vormen potentieel ernstige risico’s voor de consument, omdat ze niet zijn gemaakt volgens de specificaties van de oorspronkelijke fabrikant, niet zijn getest en vaak niet presteren zoals zou moeten. Dat resulteert in falen met mogelijk zware gevolgen. Met de komende feestdagen is dit belangrijk om in het achterhoofd te houden. | In deze bijdrage schrijf ik mijn eigen mening, niet die van enige organisatie. |
Waarom is het belangrijk om vervalsing te voorkomen?
Een van de basisproblemen is dat het niet getest is en goedgekeurd volgens standaarden. Mee daardoor zijn er verschillende soorten risico’s aan verbonden, namelijk:
1. Gezondheidsproblemen
2. Economische problemen
3 Brandveiligheidsproblemen
4. Milieuproblemen
5. Problemen met arbeidsomstandigheden
6. Kans om geld te verliezen
7. Geen klantenservice
8. Ongewild sponsoren van criminele activiteiten
Inhoud
Het probleem is zelden uniek te noemen.
Belangrijk om weten is dat veel gevaarlijke producten tegelijkertijd meerdere risico’s met zich meebrengen. Een pesticide kan bijvoorbeeld schadelijk zijn voor het milieu en tegelijkertijd gezondheidsrisico’s voor mensen met zich meebrengen, een nagemaakt geneesmiddel kan zowel een bedreiging voor de veiligheid als voor de gezondheid vormen. Op het einde van het verhaal zal je er veelal ook economisch bedrogen uit komen. Je denkt dat je bespaart, misschien denk je dat het economische verlies voor bedrijven niet uw zorg is. Maar je moet je bewust zijn van andere zaken wanneer je namaak koopt. Vaak wordt er naast eventuele schade, ook ‘het misdaadmilieu’ gesponsord, met illegale activiteiten van witwassen van geld, drugshandel en mensenhandel. Maar het blijft niet daarbij. We sponsoren zo ook de internationale georganiseerde misdaad. Zo is er bij productie van namaakproducten vaak arbeidsuitbuiting, dwang en corruptie. Alles samen betaalt zo de maatschappij een hoge prijs.
Criminelen trekken zich van de veiligheid van consumenten niets aan. De kwaliteit van het product, of de vraag of de chemicaliën die ze gebruiken gevaarlijk zijn, vinden ze onbelangrijk. Ook de reputatie van het gekopieerde merk is voor hen onbelangrijk – het is niet hun eigen reputatie die op het spel staat.
Ik illustreer de acht risico’s hier aan de hand van voorbeelden van productvervalsingen. Tot slot geef ik enkele tips van wat de oplettende consument kan doen.
Valse medicijnen.
In het geval van farmaceutische producten kan meer bepaald: i) de nadelige effecten van onjuiste actieve ingrediënten optreden, ii) het onvermogen om toekomstige ziekten te genezen of te voorkomen, waardoor de mortaliteit, morbiditeit en de prevalentie van ziekten toenemen, iii) bijdragen aan de progressie van antimicrobiële resistentie en medicijnresistente infecties, iv) reputatieprobleem voor de echte producten, ongeacht of deze generisch zijn, v) financiële problemen voor mensen die langer / te lang ziek blijven, vi) gederfde inkomsten voor de rechtmatige producenten, vii) gederfde taxen en sociale bijdragen…
Vervalste alcoholische dranken.
Alcoholische dranken zijn een dankbaar product om te vervalsen of te smokkelen. Een van de grootste gevaren is de vervuiling met methanol en andere contaminanten. Daardoor kan naast de dood ook een verminderd bewustzijnsniveau, slechte of geen coördinatie, braken, buikpijn en/of kan permanente blindheid veroorzaken als gevolg van de vernietiging van de oogzenuw. Gevaren in het algemeen zijn i) ziekte of dood, ii) schade aan de brand van de nagemaakte producten, iii) gederfde inkomsten van de staat aan taxen, iv) gederfde inkomsten van de rechtmatige producenten, v) gemakkelijkere uitlokking van verslavingen met verstoring van de openbare orde, vi) criminele zaken en ontwikkeling van de zwarte markt.
Vervalste / vervallen voeding.
Wat zijn verpakte consumptiegoederen? Dit zijn in wezen uw dagelijkse verpakte voedingsmiddelen en dranken. De voedingssector is big business. Maar er bestaat ook i) een markt voor vervallen bier, ii) als de vraag hoog genoeg is bestaan er vervalste giftige voedingsmiddelen zoals vergiftigde babyvoeding ooit een probleem was in China, iii) Op sociale media staan filmpjes hoe je echte koffie kan herkennen van namaak, alsook voor andere producten. Daarbij zijn gezondheidsproblemen het eerste probleem.
Vervalst rookgerief.
Alleen al in China worden jaarlijks ongeveer 100 miljard namaaksigaretten geproduceerd. Vele daarvan komen terecht in het Westen. Omdat namaaksigaretten een buitensporige hoeveelheid teer en nicotine bevatten, brengt dit een verhoogd risico voor rokers met zich mee.
Maar ze vormen ook een groter brandrisico, omdat ze niet vanzelf uitgaan als ze niet actief worden gerookt. Dit verhoogt de kans op brand.
Vervalste cosmetische producten.
Sommige ingrediënten die worden gebruikt om namaakcosmetica en geurstoffen te produceren, zijn gevaarlijk. Dergelijke cosmetica bevatten vaak kankerverwekkende stoffen.
Soms bevatten ze urine, rattenuitwerpselen en arsenicum. Verder bevatten ze een grote verscheidenheid aan walgelijke en giftige ingrediënten, waaronder: kwik, lood, cyanide, en verfafbijtmiddel. Het gevaar omvat daardoor chemische brandwonden, huiduitslag en langdurige gezondheidsproblemen.
Vervalste tandpasta.
Tests op in beslag genomen vervalste tandpasta bevestigden dat deze het product diethyleenglycol (DEG) bevatte, wat schadelijk kan zijn voor de gezondheid. DEG is een verbinding die wordt gebruikt als antivriesmiddel en soms als verdikkingsmiddel ter vervanging van glycerine. Antivriesmiddel als probleem is gekend vanwege een historische wijnvervalsing.
Vervalste contactlenzen.
Bij tests van vervalste contactlenzen bleken deze besmet te zijn met gevaarlijke bacteriën.
Na gebruik van de lenzen klaagden veel klanten erover en vroegen zich af of de contactlenzen echt waren en door de FDA waren goedgekeurd. Dat bleek dus niet te zijn. Ze kregen geen compensatie.
Vervalst speelgoed.
Het vinden van goedkopere producten op het internet maakt de situatie ingewikkeld, omdat klanten gevoelig zijn voor de lagere prijzen. Ze weten niet dat het product dat zij kopen namaak is, ondermaats en onveilig is. Het gaat dan veelal om populair speelgoed dat is nagemaakt met andere producten waaronder een chemische stof die de lever, de nieren, de longen en het voortplantingssysteem kan beschadigen. Daarnaast bevat namaakspeelgoed gevaarlijke hoeveelheden kankerverwekkende kunststoffen en zware metalen. Wanneer ze daarenboven kapotgaan, brengt dit verstikkingsgevaar met zich mee voor jongere kinderen.
Elektronica en elektrische toestellen.
Elektronische apparaten kunnen oververhit raken. Ze brengen het huis en de omgeving daarmee in gevaar. Nagemaakte elektronische producten bevatten vooral dezelfde materialen als echte elektronische goederen. Daarbij horen giftige stoffen zoals lood, kwik, cadmium, arseen, beryllium en broom, maar ook goud, zilver, koper, palladium, kobalt, aluminium, lithium en zeldzame aardmetalen.
Halfgeleiders worden verwerkt in elektronische apparatuur, wat de detectie ervan bemoeilijkt.
De oorzaak is dat door tekorten, onder druk staande leveranciers en bedrijven nieuwe manieren zochten om aan de vraag naar halfgeleiders te voldoen. Daarbij gingen ze verder reikten dan hun normale bronnen. De situatie bood daarmee vervalsers kansen om markten te infiltreren. Dat leverde nieuwe risico’s op. Het gebruik van vervalsingen is in verband gebracht met een aantal potentieel levensbedreigende incidenten.
Batterijen zijn van bijzonder belang. Lithiumcellen en -batterijen kunnen zowel chemische als elektrische gevaren opleveren. De meeste lithiumbatterijen bevatten een ontvlambare elektrolyt en hebben ze een ongelooflijk hoge energiedichtheid. Ze kunnen onder bepaalde omstandigheden oververhit raken en ontbranden. Deze branden zijn moeilijk te blussen. Lithiumcellen en batterijen kunnen door omstandigheden een thermische runaway ervaren. Dat is een kettingreactie die leidt tot een gewelddadige afgifte van opgeslagen energie en ontvlambaar gas.
Naast branden is ook ondermaatse prestatie van de batterij een kwestie. Daarmee zijn ze van invloed op de prestaties van de apparaten die ze van stroom voorzien.
Vervalste auto-onderdelen.
De Automotive Anti-Counterfeiting Council (A2C2) is actief betrokken bij de bestrijding van namaak. Veiligheidsrisico’s die verband houden met namaakproducten die niet aan de normen voldoen, werden geïdentificeerd. Daaronder bevonden zich airbags, carrosserie- en constructieonderdelen, remmen, motor en aandrijflijn, ophangingsonderdelen, wielen en banden. Elk van deze kan accidenten veroorzaken door faling.
Vervalste pesticiden en agrochemicaliën.
Namaakpesticiden en -landbouwchemicaliën worden op grote schaal internationaal verhandeld. Ze worden ongetest verkocht en zijn over het algemeen giftig. Meestal bevatten ze componenten die sterk verschillen van het originele product. Boeren zwichten soms door de financiële druk op hun bedrijven.
In sommige gebieden heeft het gebruik ervan de oogsten vernietigd en de velden in de daaropvolgende jaren vergiftigd. Dit leidt tot ernstige situaties voor de gezondheid van de mens, maar ook voor hun financiële situatie. Insecten die de namaak overleven, komen sterker uit de situatie en kunnen de landbouw verder schaden. Verder is er het risicovol vervoer door vervalsers. Door slechte verpakking tijdens verzending kunnen de producten in waterwegen terechtkomen wat nefast is voor ecosystemen. Of zoals enige tijd geleden, kan een schip in de havenstad ontploffen en een hele haven tijdenlang onbruikbaar maken en vele doden veroorzaken. (Beiroet, 2020/08/04)
Illegale Software.
Onwettige softwaredownloads kunnen vol zitten met malware. Voorbeelden daarvan zijn computervirussen, Trojaanse paarden, spyware of botware. Die zijn speciaal ontworpen om een computer te beschadigen, gegevens te vernietigen, de beveiliging in gevaar te brengen of iemands identiteit te stelen. Bij ransomware gaat het om afpersing.
Namaak outdoorkleding.
Hoogwaardige outdoorkleding is ontworpen om de drager in leven te houden in de meest vijandige omgevingen, zoals bij hevige regenval en tijdens koude nachten. Nagemaakte outdoorkleding is ontworpen om authentieke merken qua uitzicht te imiteren maar heeft niet als doel te zorgen voor isolatie tegen koude of warmte en veiligheid van de drager.
Namaak zonnebrillen.
Zonnebrillen moeten de ogen van de drager beschermen tegen schadelijke ultraviolette (UV) straling. Legale zonnebrillen in het Westen zijn onderworpen aan voorschriften daarover. Hoe donkerder een zonnebril, hoe wijder de pupillen van de persoon. Daarom zijn vervalsingen zonder UV-bescherming gevaarlijker dan helemaal geen bril. Risico’s zijn onder meer de geleidelijke achteruitgang van oogfuncties, tijdelijke blindheid en zelfs kanker.
Wat kunnen consumenten doen om zich te beschermen tegen vervalsingen?
De belangrijkste regel is het kopen van een product van een gekende fabrikant of leverancier. Vooral online weten we niet wie we kunnen vertrouwen.
Wees op uw hoede zijn voor ongewoon lage prijzen. De officiële website van een product controleer je best om er foto’s van het echte product te zien en de beschrijving ervan te controleren. Controleer het product en de verpakking. Controleer de kwaliteit van de logo’s en check de teksten op spelfouten. Kijk uit voor ongebruikelijke ‘brand names’.
Controleren of het product een vereiste veiligheidsnorm heeft, zoals de CE-markering of een label van een nationale of internationale voedsel- en warenautoriteit.
Informeer jezelf over intellectuele eigendom in het algemeen en de kwestie van namaak in het bijzonder. Zo heb je inzicht in de verschillende negatieve effecten die namaakgoederen hebben op onze gezondheid en veiligheid, het milieu, de economie en de samenleving…
Als u toch online koopt, controleer dan dat de website de echte is en dat de productbeschrijving daadwerkelijk vermeldt dat het een origineel is. Niet een ‘vergelijkbaar met’-product.
Geef uw bankgegevens pas door als u heeft gecontroleerd dat webwinkel procedures heeft om uw gegevens te beschermen en een veilig online betalingssysteem heeft.
Als je op je smartphone een app hebt die een streepjescodes kan scannen, scan die dan en kijk of deze het juiste product vermeldt.