Wat is aardgas en wat zijn haar gevaren?

Aardgas, is een fossiele brandstof, net als aardolie en steenkool. De samenstelling ervan kan variëren. Het is afhankelijk van de vindplaats.

Aardgas bestaat vooral uit methaan (CH4), maar het kan ook kleine hoeveelheden andere zaken bevatten, zoals ethaan, propaan, butaan en stikstof. Het wordt in de natuurlijke gasvorm ondergronds aangetroffen, vaak tegelijk met aardolie. Het verbrandt met weinig rook en roet.

In deze bijdrage geef ik mijn eigen mening, niet die van enige organisatie.

Wat is aardgas?

Aardgas is een fossiele brandstof. Het bestaat uit een mengsel van koolwaterstoffen. Methaan is het belangrijkste bestanddeel. Het wordt vooral gebruikt voor verwarming, koken, elektriciteitsopwekking en transport. Het is schoonbrandend. Dit betekent dat er weinig schadelijke stoffen vrijkomen. De uitstoot van kooldioxide is wel een probleem, maar minder dan bij steenkool en aardolie.

Zijn er meerdere soorten aardgas?

Er zijn meerdere soorten aardgas, waaronder:

• Droog aardgas: Deze komt het vaakst voor en bestaat voornamelijk uit methaan (CH4), met minder dan 1% niet-methaan koolwaterstoffen en wordt aangetroffen in de hele wereld.
• Nat aardgas: Nat aardgas bevat naast methaan ook grotere hoeveelheden ethaan, propaan, butaan en andere vloeibare koolwaterstoffen. Het is “nat” omdat het vloeibare componenten bevat die bij normale omstandigheden (20°C, 1 bar) condenseren.
• Zuur aardgas: Zuur aardgas bevat veel zure componenten zoals waterstofsulfide (H2S) en kooldioxide (CO2). Deze zijn corrosief moeten verwijderd worden voordat het gas geschikt is voor gebruik.
• Geassocieerd gas: Dit type komt samen met aardolie voor. Het wordt gewonnen tijdens het winnen van aardolie. De samenstelling is afhankelijk van de kenmerken van het olieveld.
• Biogas: Dit komt niet rechtstreeks uit aardgasvelden en is een ander type gas. Het komt van anaerobe vergisting van organisch materiaal. Het bestaat vooral uit. methaan en kooldioxide.

Wat betekent aardgas voor de (milieu) wetenschappen?

Industrieel:

Stoomproductie: Aardgas wordt vaak gebruikt als brandstof voor stoomketels. Dat wordt gebruikt in veel industriële processen, waaronder elektriciteitsopwekking, chemische productie, en papier- en pulpindustrie. Het wordt gebruikt voor het aandrijven van turbines in energiecentrales of voor het verwarmen van installaties en reactoren in de industrie.

Warmteprocessen: Aardgas wordt gebruikt om warmte te geven aan industriële processen, zoals het smelten van metalen, glasproductie, bakkerijen en andere thermische processen. De hoge verbrandingswarmte van aardgas maakt het geschikt voor het bereiken van de nodige hoge temperaturen.

Chemische productie: het is een grondstof voor de productie van verschillende chemische verbindingen zoals ammoniak, methanol, kunstmest, plastics en polymeren en andere chemische producten.

Elektriciteitsopwekking: In gascentrales, maar ook in industriële faciliteiten gebruikt men het in gasturbines of gasturbine-gecombineerde cycluscentrales om elektriciteit te genereren voor externe of interne behoeften. Men kan nadien de overtollige elektriciteit aan het net leveren. Dit is wellicht de belangrijkste toepassing van aardgas.

Het drogen en steriliseren van materialen: In industriële droogprocessen, zoals het drogen van voedselproducten, papier, textiel en andere materialen.

Stikstofproductie: Het is een grondstof voor de productie van stikstof door stikstofafscheidingseenheden. Die wordt in chemische processen en als inert gas in verschillende toepassingen gebruikt.

Verwarming en koeling van gebouwen zoals logistieke eenheden en fabrieken. Dit doet men met behulp van gasgestookte ketels, boilers en warmtepompen.

Milieuwetenschappelijk:

Voor milieuwetenschappen is aardgas een belangrijk ingrediënt of factor op de volgende vlakken:

Aardgas is een broeikasgas en draagt bij aan klimaatverandering. Bij verbranding komt kooldioxide vrij.

Er komen bij verbranding andere schadelijke stoffen vrij naast CO2, waaronder de verschillende stikstofoxides (NOx) en koolstofmonoxide (CO). Stikstofoxiden dragen bij aan de vorming van smog. Koolstofmonoxide is een giftig en dodelijk gas.

Aardgaswinning vervuilt het milieu. Bij de winning komen vaak andere stoffen vrij, waaronder olie, water en zouten. Deze stoffen zijn slecht voor het milieu.

Studieonderwerpen in milieuwetenschappen

Milieuwetenschappers bestuderen de impact van aardgas op het milieu via de volgende onderwerpen:

• bij de winning, transport en verbranding van aardgas.
• watervervuiling en bodemvervuiling.
• mogelijkheden om aardgas te vervangen door andere en hernieuwbare energiebronnen.

Het verbranden van aardgas produceert minder CO2 dan aardgas, steenkool of bruinkool. Het is een belangrijk broeikasgas. Om de broeikasgassen te verminderen, ziet men aardgas overgangsoplossing naar toekomstige duurzamere energiebronnen.

Naast lagere CO2-uitstoot is er bij deze verbranding minder luchtverontreiniging zoals door zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NOx) en fijnstof dan bij steenkool, bruinkool en aardolie. Dit heeft minder negatieve gevolgen voor de menselijke gezondheid.

Maar methaan (CH4) is het belangrijkste bestanddeel van aardgas en is zelf een sterk broeikasgas. De productie, distributie en gebruik van aardgas leiden tot methaanlekken. Deze moet men onder controle houden.

Het zoeken naar en  winnen van aardgas geeft aanleiding tot habitatverstoring, bodemerosie en waterverontreiniging. Dit wordt bestudeerd om de impact op ecosystemen en biodiversiteit te begrijpen.

De milieuwetenschappen zijn belangrijk bij de zoektocht naar en de evaluatie van alternatieve energiebronnen en technologieën voor een duurzamere energietoekomst.

De politie gebruikt de bevindingen van milieuwetenschappers om beleid te ontwikkelen. Enkele voorbeelden van beleid zijn:

• opleggen van emissienormen voor aardgasinstallaties.
• verplichten van lekdetectiesystemen voor aardgasleidingen.
• steunen van ontwikkeling van hernieuwbare en andere alternatieve energiebronnen.

Wat zijn de risico’s van aardgas?

Bedreigingen

• Brand en explosies: Aardgas licht ontvlambaar en verspreidt zich snel in de lucht. Dit leidt bij een vonk of ontsteking tot explosies of branden. Zelfs kleine hoeveelheden kunnen zo ernstige schade veroorzaken, zoals het afbranden van gebouwen, of het verwonden van mensen, dieren en planten. Dit geldt ook voor methaanlekken.
• Verstikkingsgevaar: het gas zal de zuurstof in een afgesloten ruimte verdringen, en aanleiding geven tot verstikking. Daarom is het belangrijk om elk lek snel te detecteren en te corrigeren.
• Toxische nevenproducten: Bij onvolledige verbranding ontstaan toxische bijproducten, zoals koolstofmonoxide (CO), ontstaan. Dit is een kleurloos en geurloos gas dat levensbedreigend kan zijn. Er kunnen ook gezondheidsproblemen door ontstaan zoals hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid en braken.
• Transportrisico’s: Het transport van aardgas via pijpleidingen of schepen brengt risico’s met zich mee. Voorbeelden zijn lekkages, metaalvermoeidheid en aanslagen door terreurgroepen of oorlogvoerende partijen.
• Opslagrisico’s: Bij de opslag in ondergrondse reservoirs, bestaat het risico van ongecontroleerde vrijgave van gas, wat leidt tot gifwolken, of explosiegevaarlijk is.
• Boring en winning: Het zoeken naar en het winnen van het gas kunnen milieueffecten hebben. Voorbeelden zijn bodemerosie, waterverontreiniging en het verstoren van ecosystemen. Ongevallen tijdens booractiviteiten lekken of blowouts veroorzaken.

Voorzorgsmaatregelen.

Om de gevaren van aardgas te verminderen, kun je:

• Regelmatig onderhoud uitvoeren aan gasleidingen, -aansluitingen en apparatuur.
• Laat lekkages aan gasleidingen of gasaansluitingen onmiddellijk repareren. Controleer na de (reparatie)werken terug op lekken.
• Een gasdetector aanbrengen in de woning of andere gebouwen.
• Laat aardgasinstallaties regelmatig controleren, enkel door een erkend installateur.
• Gebruik alleen goedgekeurde aardgasapparaten met goedgekeurde gassen.
• Zorg voor voldoende ventilatie bij gebruik van gastoestellen.
• Vermijd vuur en ontstekingsbronnen bij gebruik van gas
• Op de hoogte zijn van wat wel en vooral ook niet te doen bij een gaslekkage:
  • Verlaat direct de ruimte en sluit de deuren en ramen.
  • Sluit de hoofdtoevoer af.
  • Bel het noodnummer vermeldt het gaslek.
  • Wacht op de hulpdiensten.
  • Probeer nooit het lek zelf te repareren.
  • Vermijd vuur of andere hittebronnen. Rook niet.
  • Schakel geen elektrische apparaten in of uit. Dit kan een vonk veroorzaken.
  • Probeer niet het lek te traceren. Laat dit over aan de hulpdiensten

Conclusie

Aardgas heeft toekomstperspectieven

De vraag naar aardgas in de industrie en voor privaat gebruik zal in de toekomst blijven groeien. Dit vanwege de groeiende nood aan elektriciteit, door een groeiende wereldbevolking die steeds meer chemische producten nodig heeft.

Aardgas is daarom een belangrijke energiebron, maar het heeft beperkte voorraden. Daarom is het belangrijk om te zoeken naar alternatieve energiebronnen, waaronder hernieuwbare.

Het gebruik van aardgas geeft echter problemen voor het milieu. Voorbeelden zijn koolstofdioxide (CO2), wat bijdraagt aan klimaatverandering. Hoewel de zoektocht naar schonere alternatieven en oplossingen gestart is, zoals ook technologieën voor koolstofdioxide afvang en -opslag, hebben we nog geen definitieve oplossingen.

Vraag aan de lezer:

Heeft u ervaring met gaslekken (professioneel of privé), en hoe hebt u het aangepakt?