| Vraagstelling: High-impact risico’s. De vraagstelling daarbij is: ‘De belangrijke stappen bij het managen van High-impact risico’s zijn Identificatie – urgentiebepaling – strategie – Investering – Monitoring – Communicatie. Hoe groot moet/mag de investering zijn? Wat is ethisch nodig en ok als besteding? Wat zijn richtlijnen en aandachtspunten?’ Deze vragen zijn relevant, omdat voor organisaties in de private sectoren niet alleen de aandeelhouders de stakeholders zijn bij een negatieve gebeurtenis. | In deze bijdrage schrijf ik mijn persoonlijke mening, niet die van enige organisatie. |
Auteur: Manu Steens
Inhoud
High-Impact risico’s: Wat zijn ze, hoe schat je ze in?
Het 2025 Global Risk Report – WEF (World Economic Forum) geeft een goed idee van de belangrijksten. Deze komen weinig voor en zijn doorgaans strategisch.
Risico = Probabiliteit x Impact is dus zeer moeilijk te bepalen vermits geen empirische ervaring met de gebeurtenis, en er dus ook een zeer hoge onzekerheid wat betreft de probabiliteit van optreden. Het is dus beter om de urgentie van aanpak te bepalen als maatstaf voor belang van de dreiging, dan een klassieke risicobepaling. (Die op zich ook een maat van de urgentie van aanpakken is.)
Hierover schreef ik eerder reeds een blog: https://emannuel.nl/urgentie-assessment-in-risicomanagement/
Aan de aard van de bedreiging kan men vaak de juiste maatregel afleiden. Maar de vraag is dan, ongeacht de strategie die men daarmee volgt (vermijden, verplaatsen, verminderen, aanvaarden), hoeveel geld men mag of moet besteden aan het implementeren van de maatregel.
Het is niet mogelijk om een geschikte algemene formule te vinden die een financieel cijfer plakt op de te leveren inspanningen. Waar je echter zeker van mag zijn is de wet van Pleuris.
De wet van Pleuris
Pleurissterkte = Verwijtbaarheid x Relevantie x (Social Mediageniekheid)2
Kan de organisatie of iemand in de organisatie de schuld krijgen? (Verwijtbaarheid).
Gaat de gebeurtenis over geld, kinderen, een erge vliegramp, een ernstige vervuiling van een groot gebied, iets met kankerverwekkende stoffen of iets anders zeer belangrijk? (Relevantie)
Zijn de CEO, de leden van de board, een van de slachtoffers, bekende mensen? Of hebben zij een hoge positie? Of zijn er eerder fouten gemaakt? (Mediageniekheid).
Hoe groter die drie variabelen, hoe groter d<e maatschappelijke impact, hoe groter de pleuris!
Wat de wet van Pleuris ons leert is: wees integer en ethisch.
Waarop focussen
Waar je niet op moet/mag focussen in communicatie is de eigen reputatie. Reden: als de burger / klant er achter komt dat reputatiemanagement de eerste beweegreden is voor een maatregel, dan heb je ethisch afgedaan. En dan lijdt jouw organisatie veel meer schade dan nodig. Je moet eerder aan reputatiemanagement doen vanuit een ethische invulling. Dat is de betere methode om je reputatie met meer kans in stand te houden. De criteria-onderwerpen voor de ethische investering, volgens mij, zijn:
- Mens
- Dier
- Plant
- Bodem-Lucht-Water
- (Kritische) Infrastructuur
- Financieel-Economisch
- Beleid (Politiek Company-wide & Geopolitiek)
- Kosmos
Mens
Voor elk ander criterium komt het veilig stellen van de (mede)mens. Dat zijn de medewerkers, de omwonenden, de klanten, de patiënten, kortom alle belanghebbenden. Dit zowel proactief als actief als reactief. Een mensenleven beschouwt men immers als het meest waardevolle. Als iets dat men ten allen tijde en tegen elke prijs moet preserveren.
Dier
Naast het feit dat dieren vaak mensen gezelschap houden, zijn ze ook een bron van voeding. Maar het echte criterium is volgens mij niet dat. Het echte criterium is ook niet: “wat kost een dier?”. Het echte criterium waarom men in tweede instantie dieren moet veiligstellen is het antwoord op de vraag: “kunnen zij lijden?”. En daarop is voor alle dieren, zelfs voor insecten, het antwoord ‘ja’.
Plant
Planten moeten ontzien worden in derde instantie, omdat ook zij levende wezens zijn, maar niet alleen daarom, maar vooral om dat ze naast een bron van voeding, ook een bron zijn van gezonde levensomstandigheden. Indirect helpt dit de criteria ‘mens’ en ‘dier’ omdat beide planten nodig hebben in hun habitat voor een gezond evenwicht.
Bodem-Lucht-Water
Samen met planten en dieren, is een habitat van belang. Zonder dat gegeven, is een leven van mens, dier of plant onmogelijk. We zijn het daarnaast eigenlijk vooral verplicht aan de toekomstige generaties.
(Kritische) Infrastructuur
(Kritische) infrastructuur moet gevrijwaard worden omdat er meer mensen wel dan niet afhankelijk van zijn. Diepgaandere argumenten schreef ik al eerder op mijn blog.
Financieel-Economisch
Financiële en economische argumenten zijn de meest lineaire, afgelijnde argumenten die in dit rijtje voorkomen. Een organisatie-onderdeel dat tweemaal meer economisch opbrengt of financieel waard is dan een andere krijgt meer ‘rechten’ op redding van hun productieactiviteiten. Dat is op zichzelf niet onethisch.
Beleid (Politiek company-wide en Geopolitiek)
Hier is het van belang dat de organisatie kan aantonen voorbereid te zijn op de crisis. Het moet in feite plannen hebben klaarliggen, en de hand reiken naar de overheid of overheden (zie de structuur in België) om de situatie aan te pakken. Idealiter heeft het plan van aanpak een algemeen en een specifiek onderdeel voor de aanpak. En kan de organisatie vlot een modus operandi toepassen. Wat daarbij beleidsmatig juist is, is dat de schade optimaal hersteld wordt volgens de voorgaande criteria. De vraag daarbij is ‘Wat is ethisch het juiste ding om te doen?’ en ‘Nemen we genoeg maatregelen, inclusief de nazorg?’ en ‘zijn de financiële inspanningen realistisch?’.
Kosmos
Deze is bij de meeste organisaties gevrijwaard voorlopig van schade omdat ze die niet exploiteren. Maar daar komt verandering in zoals we zien met SpaceX. Vervuiling van de ruimte maakt het voor toekomstige generaties moeilijker, misschien op termijn zelfs onmogelijk, om de ruimte te exploreren. Het mag dus in het rijtje staan.
Vragen die daarbij tevens aan bod komen zijn ‘Wat gebeurt er?’, ‘Welke extra risico’s zijn er nu?’, ‘Wat werkt ons tegen, en wat helpt ons?’, ‘Wat moet van de wet?’, ‘Wat vertellen de wetenschap en de normen ons?’ en ‘Wie doet wat tegen wanneer?’.
Conclusie
Het is niet de bedoeling dat iedere CRO (Chief Risk Officer) nu het boek ‘Ethica’ van Spinoza gaat lezen. Weet echter dat ten tijde van crisis een ethische aanpak noodzakelijk is. Anders is de organisatie die de crisis ondergaat of moet bestrijden een ‘lost case’. Een echte formule voor een ethische aanpak is onmogelijk te bepalen. Maar een aantal criteria hier zijn duidelijk. Het moet de beslissers in de organisatie er echt om te doen zijn om de crisis aan te pakken volgens de beste intenties. De criteria die ik hierboven gaf, kunnen daar deel van uitmaken. Verder is het een kwestie van daar oprechte invulling aan te geven, en het beste van jezelf te geven.