Evolutie van auto’s en maatschappij, wat vertelt foresight ons?

Auteur: Manu Steens

In deze bijdrage deel ik mijn eigen mening. Niet die van enige organisatie.

Evolutie geschetst – context

De evolutie van het vervoer in het westen kan je deels schetsen met ‘PEST’. PEST is een mnemonic die helpt om de omgeving van een organisatie of de maatschappij in kaart te brengen. Het staat voor ‘Politiek’, ‘Economisch’, ‘Sociaal’ en ‘Technologisch’.

‘P’: Er is een sterke roep naar elektrische auto’s en het is nog niet duidelijk of de technische evolutie volledig gaat evolueren naar enkel volledig elektrische auto’s en andere voertuigen of niet.

‘E’: de vraag is of, eens de elektrische auto doorbreekt als standaard vervoersmiddel, de  verzekeringen, mede door de technische evolutie het plaatje helder hebben. Daarbij is discussie wie schuldig zal zijn bij schade. Een van de inzittenden, of een van de automotive bedrijven die voor de software ontwikkeling zorgde…

 ‘S’. Gemeenschappelijk gebruik (autodelen), dat voor klassieke voertuigen met verbrandingsmotor reeds lang gepromoot wordt, zal zich bij elektrische voertuigen verderzetten. Dit zal blijvende politieke steun nodig hebben om sterker door te breken. Mensen delen niet allemaal graag een auto. Naarmate het levensonderhoud duurder wordt dit voor steeds meer mensen wel weer een optie.

‘T’: De ‘Society for Automotive Engineers’ creëerde een evolutie naar autonomie in 5 discrete stappen. Dat deden ze als volgt:

1. Eerst was er de ‘driver assist’ (ook gekend als cruise control)
2. Nadien ‘partial control’, (gekend als lane control)
3. Daarna komt ‘highly automated’ (limited vehicle control)
4. De vierde stap is ‘fully automated / driver override’ (default vehicle control)
5. Om te komen bij ‘fully automated’ (complete vehicle control).

Auto’s vandaag hebben niveau 1 en 2 en sommige voertuigen gebruiken niveau 3 zoals een bepaald merk met haar ‘autopilot feature’.

Drie basisonzekerheden

Hier, in deze situatie, doen zich acht mogelijke toekomsten voor, afhankelijk van de volgende drie onzekerheden:

• Breekt de elektrische auto compleet door of niet? In dat laatste geval zal de klassieke verbrandingsmotor terug een belangrijkere rol spelen dan gedacht, of verschuift de markt richting waterstofgas als brandstof.
• Breekt het autodelen sterk door of niet? In dat laatste geval is de mens te gehecht aan het bezit van een eigen wagen.
• Treedt de periode aan waarbij de technologie er in slaagt voldoende zekerheid te geven aan mensen met een ‘fully automated vehicle’ (niveau 5) of niet?

Kijkend naar een van acht mogelijke toekomsten

In dit artikel wil ik de gevolgen van de toekomst met ‘ja’ op alle drie de onzekerheden bekijken over 15 à 20 jaar:

• Zuiver elektrische auto’s zijn de standaard.
• Autodelen wordt de belangrijkste manier van persoonlijk vervoer.
• ‘Fully automated’ breekt volledig door bij auto’s.

Wat betekent deze mogelijke toekomst voor de mens en de maatschappij? Doordenken via PEST levert volgende mogelijkheden:

Politiek

• Elektriciteitscentrales zullen ecologisch moeten worden, omdat de verdediging van fossiele elektriciteitscentrales onbegrijpelijk wordt in de ogen van toekomstige generaties. Dit door de grote nood aan elektriciteit.
• De politiek zal een grote inspraak eisen op de technologische ontwikkeling qua cyberveiligheid voor auto’s.
• Onduidelijkheid van aansprakelijkheid bij schade moet politiek beslist worden. Mogelijke sporen in de wetgeving moeten onderzocht worden. Dit verschilt voor de voertuigen afhankelijk van hun technisch geautomatiseerd niveau.
• Elektrische oldtimers zullen een aantal voordelen niet hebben qua verzekeringen wegens een lager niveau van veiligheid in de automatisering. Dit vereist een politieke beslissing met aanpassingen in de verkeerswetgeving. Eventueel worden ze geweerd.
• Politie zal meerdere types van onderzoeken kunnen uitvoeren op elk voertuig. Daarvoor is wettelijke bescherming van de eigenaar nodig. (traject, locatie, tijdstippen van gebruik,…).
• Door meer autodelen voor korte afstanden, krijgt het openbaar vervoer meer aantrek voor langere afstanden.
• Als staatsinkomsten van auto’s dalen gaan andere accijnzen en belastingen stijgen.

Economisch

• Minder impulsaankopen van snacks en soft drinks door chauffeurs in die tankstationswinkels als die de switch met oplaadstations overleven. Veel producten zullen hun verkooppunten moeten heruitvinden, of ze lijden potentieel verlies van omzet.
• Minder planklengte voor softdrinks en snacks, cd’s en dvd’s en boekjes en magazines in overblijvende tankstationswinkels.
• Verzekeringen worden goedkoper voor gebruikers van autodelen. Mogelijk zijn autobezitters het slachtoffer.
• Transportkosten bij meer autodelen worden minder per kilometer: je betaalt slechts wanneer je rijdt.
• Besparingen op persoonlijke transportkosten bevoordelen andere uitgaven.
• De elektrische auto’s worden steeds goedkoper. Tot ze terug duurder worden.

Sociaal

• Minder erge of minder te verwachten schadegevallen.
• Minder of geen snelheidsovertredingen afhankelijk van de gestrengheid van de wetgeving en de technische implementaties ervan.
• Minder druk op spoed qua ongevallen in hospitalen in de weekends. Wel meer intoxicaties in de weekend of heel de week. Dit brengt een heroriëntering van specialisatieplaatsen van artsen met zich mee.
• In de steden wordt de lucht zuiverder, met minder fijnstof-gerelateerde patiënten als gevolg.
• Drankje op, vrachtje wordt thuis veilig afgeleverd. Gaat dat mogen?
• De politie zal moeten investeren in cybertechnologie voor controles van voertuigen.
• Ook op sociaal vlak wordt cybercrime voor transport een probleem. Het is niet of er auto’s gehackt zullen worden, wel wanneer en wat er dan mee zal gebeuren.
• Illegale drugsleveringen met volledig geautomatiseerde auto’s worden mogelijk.

Technologisch

• Het wordt door autodelen technisch meer haalbaar om voldoende elektrische voedingspalen voor de wagens te voorzien in steden.
• Men werkt doelgericht aan een afbouw van fossiele brandstofcentrales: naarmate deze qua rendement voor het transport onvoldoende zijn tegenover andere elektriciteitsopwekking worden ze irrelevant.
• De maatschappij maakt een grote stap vooruit met AI in het verkeer. Er zal daartoe een grotere beschikbaarheid nodig zijn van het internet.
• Cybercrime wordt een uitdaging. De voertuigen van de toekomst mogen op geen enkele wijze een open systeem zijn voor inbraak vanaf het internet, tenzij door politie diensten.
• De politie en douane zal auto’s en vrachtvervoer voor inspectie kunnen tegenhouden op een beveiligde manier.

Conclusies:

De overheden zullen goede indicatoren moeten bepalen om te zien of deze mogelijke toekomst zich zal materialiseren. Desgevallend zullen ze regelgeving moeten ontwikkelen.

De verzekeringsmaatschappijen zullen samenwerken met overheden om een methode te ontwikkelen om aansprakelijkheden bij schade toe te wijzen. Dit wordt moeilijker wanneer auto’s van verschillende technische niveaus betrokken zijn bij een schadegeval.

De voedingsindustrie zal nieuwe verkooppunten moeten zoeken en vinden.

Automotive bedrijven zullen massief moeten investeren in de ontwikkeling van kwalitatieve softwarealgoritmen en hun implementatie.

Er komt een drukverlaging op spoed. Spoeddiensten en hun urgentieartsen zullen zich deels heroriënteren naar andere specialismen. Universiteiten volgen best de evoluties van het verkeer om te zien wanneer welke wijzigingen ze moeten doorvoeren.

Een nieuw soort misdaad of terreur dient zich op termijn aan: cybercrime op auto’s om deze te ontregelen en bijhorende afpersing. Politie en overheidsdiensten zullen zich daarop voorbereiden. Dit wordt moeilijk met de ‘war for talent’ die reeds bezig is en wellicht niet mindert. De automobielindustrie spant zich bijgevolg hiervoor ook in, en maken wagens zo ‘onhackbaar’ mogelijk. Samenwerking tussen de automobielindustrie en de politiediensten is onvermijdelijk.