De zin van het leven, kwetsbaarheid en risico’s

Wat is de zin van het leven? Lang dacht ik ‘Wat je ervan maakt’. Ik begon toen met het verspreiden van het ideeëngoed van risicobeheer, BCM en Crisismanagement. Dat is niet ver van mijn nieuwe waarheid. De zin van het leven is gelinkt aan risicobeheer via kwetsbaarheid, denk ik nu. Het werkt via doelen in het leven.

In deze bijdrage geef ik mijn eigen mening, niet die van enige organisatie

Wat is de link tussen de zin van het leven, kwetsbaarheid en risicobeheer?

‘Ik ben niet graag kwetsbaar’ zei ze. Ik gooide mijn antwoord vanuit mijn onbewuste zelf. ‘Uit kwetsbaarheid wordt het mooiste van onszelf geboren. Zonder kwetsbaarheid zijn we daarin niet authentiek’ zei ik. Door onszelf kwetsbaar op te stellen, door ons te laten kennen, nemen we risico’s. Anderen zowel als wijzelf kunnen ons kwetsen. Dat geeft slechte gevoelens. Dat risico lopen we. Maar het kan ons zaken laten realiseren samen met de ander(en) en dat is een gigantische opportuniteit.

A long story short

In mijn tienerverleden stelde ik aan velen de vraag: ‘wat is de zin van het leven’?

Een eerste antwoord was ‘geld verdienen – werken – zweet bloed en tranen’. Ik nam me voor dat werken voor mij nooit zweet, bloed en tranen zou zijn.

Een ander antwoord was ‘mijn kinderen, die zijn mijn investering’.

Nog andere antwoorden waren ‘mij nuttig maken voor de maatschappij’ en ‘een voorbeeld zijn voor anderen’.

Al deze antwoorden waren inhoudelijk verschillend. Ze gaven me geen antwoord, hoewel ze zingeving aangaven. Het was hun invulling, niet de mijne. Ik besloot mezelf doelen te geven, in plaats van een eeuwigheid op zoek te gaan naar wat ik met mijn leven wou. Ik nam me voor ‘het woord van BCM, risicobeheer en crisismanagement uit te dragen’. Enkele weken geleden daagde een vriend me uit om met hem te praten over ‘the meaning of life’. Op dat moment had ik nog steeds geen conclusie van wat de zin van het leven was. Ik keerde in gedachten terug naar het verleden en zocht zonder direct het antwoord te vinden. Tot ik ging eten met een vriendin op een zondagavond. Zij vertelde me over haarzelf. Over de moeilijke keuzes. Wat ze wou en niet wou. Toen werd het duidelijk.

Het werd duidelijk dat Victor Frankl een verfijning was van Freud, omdat een mens lichaam en ziel is. Het werd duidelijk dat de zingeving van Frankl de mens geestelijk robuuster maakt naast enkel de biologische frustratie-oplossing van Freud die de mens afhankelijk maakt. Het werd duidelijk dat de onderliggende laag aan zingeving de kwetsbaarheid van gevoelens is. Dat die kwetsbaarheid uitdagend is (Frankl toegepast), maar een uitdaging niet altijd kwetsbaar zijn is (Freud toegepast).

Als een stichter van een firma aan zijn zelfgekozen opdracht begint, stelt die zich een beeld voor ogen. Hij hoopt dat te kunnen realiseren. Hij is daarin, als hij authentiek is, onzeker. Die onzekerheid maakt hem voorzichtig bij het nemen van beslissingen en uitvoeren van acties. Iemand die niet authentiek is, kan wel ideeën hebben, maar heeft minder kansen op succes, omdat de voorzichtigheid kan ontbreken, waardoor er te grote risico’s genomen worden. Op die manier beschermt kwetsbaarheid via onzekerheid tegen bedreigingen.

Als een man voor zijn gezin kiest, kan hij als man voor kinderen kiezen vanwege een verlangen. Hij kiest echter zijn kinderen niet. Dat maakt hem kwetsbaar. Ik kan alleen onderstellen dat een vrouw dezelfde soorten van gevoelens kan hebben. Die kwetsbaarheid zou er voor moeten zorgen dat men kiest voor een goede opvoeding van het kind. In Vlaanderen zegt men ‘streng maar rechtvaardig’. Later komen er dagen waarin het kind zijn eigen weg gaat. Het kind scheurt zich los van de ouders en snijdt de navelstreng door. Dat kan een ouder kwetsen, dat kan een ouder fier maken.

De oplossing

De oplossing van zingeving is daarom nooit die kwetsbaarheid wegcijferen. Want dan kan risico toeslaan. De oplossing van zingeving is kwetsbaarheid durven tonen aan de juiste mensen.

Zoals naar de bank stappen met uw idee voor een eigen zaak. Zoals naar een uitgeverij stappen met een paar hoofdstukken van een boek in wording. Zoals situaties blijven uitleggen aan je kind zodat het patronen van rechtvaardigheidsgevoel inbedt in zijn besef. Zoals zowel met een goed rapport als een slecht rapport naar huis durven gaan. Want als je kwetsbaar bent, ben je authentiek. En al voelt kwetsbaarheid slecht aan, het is de kern van dat waarvoor je kiest in het leven, voor wie je kiest in het leven, voor de toekomst die je zelf bouwt. Als je dat doet, word je mooier, vul je in wat de ander(en) in je leven van je willen. Anderen in je leven zijn immers nooit zonder verwachtingen, als ook zij authentiek zijn. Dat wijst op hun kwetsbaarheden, waarop jij een antwoord biedt. Door je leven, je werk, je bestaan, als mens. Met gebreken. Zoals een puzzelstuk niet de gehele puzzel is, maar ergens in past.

Conclusie

Samen met anderen, kun je de kwetsbaarheden overstijgen zonder ze weg te cijferen. Door elkaar te helpen in het compleet worden, in je werk, in je gezin, in je vriendschappen. Daarom is liefde een werkwoord. Daarom is liefde nooit compleet. Daarom houdt liefde op zich continu het werken aan de liefde in zich in. De liefde voor je werk, vrienden, collega’s, gezin en partner. Het hebben van gebreken is geen onvolledigheid. We zijn allen bouwstenen in de wereld. Samen bouwen we daaraan. Aan een betere en dus veiligere wereld. Aan een altijd onvolledige wereld van iedereen.