Corona – Fasen Blauw – Geel – Oranje, hoe consequent zijn?

Auteur: Manu Steens

In deze bijdrage geef ik mijn eigen mening, niet die van enige organisatie

Context

In fase blauw was er veel gesproken over individuele hygienemaatregelen. (Dit gaat over handen wassen en tegelijk 2x happy birthday zingen, geen handen geven maar een elleboogstoot of een Vulcan-groet, in je elleboog hoesten,…) Sinds fase oranje is de term ‘social distancing’ uitdrukkelijk geformuleerd. Daarmee werd de overstap van persoonlijke maatregelen (individuele hygiëne) naar collectieve verantwoordelijkheid (afstand bewaren) duidelijk gezet. Dit afstand nemen kan op meerdere manieren, zoals bijvoorbeeld telewerk, schuiven in de werkuren, of een stoel overslaan bij vergaderingen (en dus slechts de halve capaciteit van je vergaderzaal gebruiken).

De wiskunde erachter en wat je ermee kunt doen

Het idee daarachter is telkens dat van de Gauss-curve. Als er een hoge piek is in de besmettingen, komen er problemen met de capaciteit van gezondheidszorg. Er zijn dan immers snel teveel zieken ten aanzien van het aantal ziekenhuisbedden, ten aanzien van de beschikbare apparatuur en ten aanzien van het aantal zorgverstrekkers, de handen die je in leven houden op dat ziekbed. Er zijn echter maatregelen om dergelijke pieken op te vangen: de persoonlijke en de collectieve maatregelen, waarvan sprake hierboven en veel meer. Je weet echter pas wanneer de piek bereikt is, als die voorbij is (en het aantal besmettingen daalt).  Het idee is dus om de piek af te platten om te voorkomen dat de ziekenhuizen in de problemen komen. Dat is momenteel het doel van elke maatregel. Elke maatregel helpt als ze wordt toegepast.

Kwetsbaarheid

Hoe ernstig is de ziekte eigenlijk? Een groot percentage van de besmette mensen is gewoon thuis aan het uitzieken. Ze liggen in bed met een kop thee, lezen een boek en kijken netflix. Een kleiner percentage van fragiele mensen moeten echter geholpen worden in het ziekenhuis. De meeste kritieken hadden al een aantal medische problemen voor ze besmet werden met het coronavirus. (Ter vergelijking: griep zorgt voor zo’n 500-1000 doden per jaar in België.) Waarop grijpen de maatregelen van “social distancing” nu in?

Zeven basisfactoren met impact

Zeven gekende basisfactoren die een impact hebben op het verspreiden van het virus zijn:

1. Waar veel mensen samenkomen, kan het virus makkelijk verspreid worden. Dus: vermijd plekken waar veel volk is.
2. Intensiteit van contact: een intense knuffel is meer besmettelijk dan Vulcan groet, zeker als je daarbij een afstand van 2 meter bewaart.
3. Duur van het contact: ga je enkele uren een kaartje leggen onder vrienden, of een hele avond partyen op kot met veel vrienden? Dat is erger dan even een ei gaan lenen bij de buren.
4. De plaats waar je bent: slecht geventileerde ruimten stapelen gemakkelijker het virus op dan een goed verlucht appartement.
5. De leeftijdsmix van mensen: school vol jongeren is minder erg dan de kleinkinderen op bezoek in het rusthuis, zeker als het er druk wordt.
6. Het draagvlak voor maatregelen: de overheid moet het kunnen uitleggen. Inspraak zonder inzicht leidt immers tot uitspraak zonder uitzicht.
7. De ‘uitstelbaarheid’ van een activiteit: kan je het uitstellen tot na de epidemie/pandemie? Dan kan je er niet meer besmet geraken.

Deze zeven principes volgen, door de fasen heen, brengt ons heel ver. Als we daar uitermate consequent in zijn tenminste, en iedereen mee nadenkt hoe het beter kan.